Zwyczajny, codzienny umysł jest równie kapryśny jak niesforna małpa, przeskakująca od zadowolenia do złości, zależnie od tego, czy damy jej kęs jedzenia, czy podniesiemy na nią kij. W każdej chwili umysł przeskakuje na coś nowego. Nawet jeśli przez chwilę ogarnia nas oddanie dla guru, po chwili popadamy w uporczywe myślenie o przedmiocie, który pragniemy posiąść. Strumienie myśli i uczuć nie przestają się zmieniać, są jak kształty chmur poruszanych przez wiatr, jednak my nadajemy im olbrzymie znaczenie. Stary człowiek, który przygląda się zabawie dzieci, wie dobrze, że wszystko, co się między nimi dzieje, nie jest ważne. Nie ekscytuje się ani nie irytuje, podczas gdy dzieci traktują swoją zabawę bardzo poważnie. Jesteśmy dokładnie tacy jak one! Kiedy cierpimy, zamiast zrozumieć, że to, co przeżywamy, jest rezultatem naszych przeszłych negatywnych działań, i zamiast mentalnie przyjąć na siebie cierpienia wszystkich istot, jesteśmy przygnębieni i zasmuceni swoimi problemami. Mówimy sobie, że przecież po takiej ilości praktyki nie zasługujemy na cierpienie, powątpiewając w siłę błogosławieństwa mistrza i Trzech Klejnotów. Taka postawa tylko zwiększa nasze trudności.

Matthieu Ricard jest buddyjskim mnichem, pisarzem, tłumaczem i fotografem. Przez ponad czterdzieści lat mieszkał, uczył się i pracował w Himalajach. Matthieu Ricard regularnie poddaje się eksperymentom naukowym badającym efekty medytacji i jest kluczową postacią w coraz bardziej owocnym dialogu pomiędzy naukowcami a praktykującymi ścieżkę duchową. W tym artykule przedstawia niektóre odkrycia oraz ich znaczenie dla przyszłości.

Jakikolwiek sposób wybierzemy, by znaleźć szczęście, czy nazwiemy je radością życia, zaspokajaniem potrzeb i namiętności, pasją czy zadowoleniem, to czyż właśnie szczęście nie jest ostatecznym celem wszystkich naszych starań? Takie było zdanie Arystotelesa, według którego "bezwzględnie więc ostateczne jest to, do czego się dąży zawsze dla niego samego, a nigdy dla czegoś innego". Każda osoba, która mówi, że pragnie czegoś innego, tak naprawdę szuka szczęścia, choć nie określa tego tym słowem.
- Matthieu Ricard

Pokonaj swego wroga, gniew, włócznią miłości;
Za pomocą zręcznych środków chroń ze współczuciem
bliskich i wszystkie istoty w sześciu światach;
Na polu oddania zbieraj plon doświadczenia i urzeczywistnienia.
Doskonaląc w ten sposób dzieło swego życia,
powtarzaj sześciosylabową mantrę.
OM MANI PEME HUNG.

(Patrul Rinpocze)

Cała plejada bóstw w mandalach pochodzi z kultury indyjskiej. Przedstawiciel innej kultury będzie miał prawdopodobnie inne doświadczenia. Wybitny współczesny tybetański uczony gesze Gendyn Cziepel powiedział, że ponieważ buddyzm narodził się w Indiach, to sambhogakaja – bardzo subtelne ciało buddy – przedstawiane jest w koronie i ozdobach indyjskiego króla. Gdyby buddyzm narodził się w Tybecie, być może ozdoby byłyby tybetańskie. A gdyby narodził się w Chinach, to sambhogakaja byłaby przedstawiana z długą brodą! Ogólnie mówiąc, jeśli chcemy orzec coś o prawdziwej naturze sambhogakai, to musimy powiedzieć, że jest to forma obdarzona wszelką wspaniałością, pięknem i doskonałością. Jest najdoskonalsza z możliwych i absolutnie wzniosła. Jest to stwierdzenie prawdziwe. Ale z chwilą, gdy to stwierdzenie trafia na grunt określonej kultury, człowiek zaczyna się rozglądać i próbuje sobie wyobrazić, jak też mogłoby wyglądać to absolutnie doskonałe ciało. Stąd te wszystkie królewskie ozdoby i inne atrybuty (...)

Na zdjęciu: Matthieu Ricard z profesorem Richardem Davidsonem, dyrektorem Waisman Lab for Brain Imaging and Behavior, tuż przed rozpoczęciem testów EEG.

=====

Każdy z nas, nagle przestraszony, unosi ramiona i zamyka oczy. Naczynia krwionośne zwężają się a puls przyspiesza. Odruch przestrachu jest zjawiskiem dobrze udokumentowanym; jedno z pierwszych badań na ten temat opublikowane zostało w roku 1939, a na temat samego odruchu napisano nawet całą książkę (...)

Szacunek musi być wzajemny. Nikt nie może żądać, aby zasady wyznawanej przez niego religii były przestrzegane bez względu na koszt przez wszystkich, a własna nietolerancja wobec przekonań innych ludzi i popełnianie aktów przemocy były uzasadnione, kiedy sam poczuje się obrażony. Aby korzystać z podstawowych swobód zapisanych w „Powszechnej deklaracji praw człowieka”, nie możemy pozwolić, by zniewolił nas jakikolwiek dogmat. Każdy z nas powinien mieć swobodę podążania własną intelektualną lub duchową ścieżką, jednocześnie akceptując wybory innych ludzi w tej dziedzinie, niezależnie od tego, czy są one związane z religią, czy oparte na przekonaniach ateistycznych (...)

Fragment wstępu Dzongsara Khjentse do autobiografii Dilgo Khjentse Rinpocze "Lśniący Księżyc":

Myśląc o czasie, który spędziłem z Dilgo Khjentse Rinpocze, wciąż bardzo wyraźnie widzę oczami wyobraźni coś, czego prawdopodobnie już nigdy w życiu nie zobaczę – nieprzerwany strumień ludzi wywodzących się z różnych linii przekazu i ze wszystkich warstw społecznych, który dzień w dzień płynął przez jego pokój. Oczywiście znałem wielu mistrzów, których odwiedzali uczniowie tej samej linii, ale nigdy nie spotkałem nauczyciela, do którego przychodziliby reprezentanci wszelkich możliwych szkół. Po cóż przychodzili, jeśli nie po Dharmę? Dla mnie był to dowód na to, że wszyscy oni całkowicie ufali Dilgo Khjentse Rinpocze. Jego uczniami było wielu szanowanych dziś mistrzów, takich jak Jego Świątobliwość XIV Dalajlama albo nieżyjący już Dziamjang Khjentse Czieki Lodro, będący zarazem jego nauczycielem (...)

Więcej o Dilgo Khjentse Rinpocze na Wikipedii >>>

Oficjalna strona Dilgo Khyentse Fellowship >>>

Polecamy biografię Dilgo Khjentse Rinpocze "Lśniący Księżyc".

=====

Pierwotna mądrość

Kiedy patrzysz na potężną górę,
Pamiętaj o wewnętrznym poglądzie;
Pogląd jest umysłem mistrza,
Nieoddzielnym od twojej własnej natury (...)

Patrul Rinpocze (1808-1887) – jeden z najsławniejszy buddyjskich nauczycieli linii njingma XIX stulecia, ceniony i uznawany przez wszystkie szkoły buddyzmu tybetańskiego, mistrz Wielkiej Doskonałości (dzogczen) i propagator bezstronnego ducha ruchu rime. Całe swoje życie spędził jako skromny, często nierozpoznawany wędrujący mnich, z dala od wygód i przepychu klasztorów. Znalazło to odzwierciedlenie w jego licznych pismach, które dzięki prostocie i przystępności stylu, zostały szeroko rozpowszechnione w Tybecie.

Poniższe nauki ukazały się w książce "Na drodze do oświecenia", opracowanej przez Matthieu Ricarda.

ALTRUIZM... Zapomnijcie o wszystkim, czego do tej pory dowiedzieliście się na ten temat, gdyż Matthieu Ricard przedstawia zupełnie nową interpretację człowieka. Ten francuski mnich buddyjski i uczeń Dalajlamy jest autorem książki Plaidoyer pour l'altruisme (W obronie altruizmu), wydanej we Francji 19 września 2013 roku, która sprzedała się już w nakładzie 70 tysięcy egzemplarzy! Jest to książka o tematyce niereligijnej, przypominająca encyklopedię, a jej treść jest niezwykle znacząca w obecnych czasach kryzysu ekonomicznego. Polskie tłumaczenie książki ukaże się w roku 2019 nakładem Fundacji Rogaty Budda, a teraz zapraszamy do lektury wywiadu z autorem książki.

Zapraszamy do lektury wpisu na naszym blogu, z którego dowiecie się dlaczego buddyzm obywa się bez idei Boga-Stwórcy. Dialog prowadzą francuski naukowiec, który został buddystą (Matthieu Ricard) i wietnamski buddysta, który został naukowcem (Trinh Xuan Thuan). 
Kuszące jest wyobrażenie sobie głównego stwórcy, który w perfekcyjny sposób zaplanował przebieg tworzenia i następującej po nim ewolucji. Jego wszechmoc wyjaśniałaby wszystko i wydawałoby się nam bezużyteczne zadawanie sobie pytania na temat pojawienia się niewiarygodnej złożoności Wszechświata, życia i ich zaskakującej harmonii. Pytanie o nasze pochodzenie i przeznaczenie znalazłoby wówczas odpowiedź. Fakt postulowania lub zaprzeczania egzystencji jakiegoś Boga-Stwórcy stanowi podstawową różnicę między wielkimi tradycjami duchowymi świata. Według buddyzmu postulat pierwotnej przyczyny jest pozbawiony sensu. Natomiast w nauce bardzo precyzyjna regulacja około piętnastu stałych fizycznych oraz warunków początkowych Wszechświata jest interpretowana przez niektórych jako owoc czystego przypadku, a przez innych jako dzieło głównego organizatora. Ale czy taki pogląd jest w stanie oprzeć się analizie? Czy jest on konieczny i logiczny?

Jean-François Revel to jeden z najwybitniejszych francuskich intelektualistów. Dwadzieścia siedem lat temu jego syn Matthieu Riccard zrezygnował z obiecującej kariery naukowej i zaczął studiować i praktykować buddyzm tybetański pod kierunkiem najznamienitszych nayczycieli naszych czasów. Ojciec i syn, filozof i mnich, spotkali się w Nepalu, by zadać sobie pytania, które od wieków stawia sobie ludzkość. Czy życie ma sens? Czym jest świadomość? Czy człowiek jest wolny? Co dały nam odkrycia naukowe i postęp techniczny? Czym jest cierpienie, wojna, nienawiść? To nie jest abstrakcyjna rozmowa. Mówią o etyce, prawach człowieka, odpowiedzialności, wiedzy i wierze, o swoich poszukiwaniach sensu życia. Poniższy tekst pochodzi z trzynastego rozdziału książki "Mnich i filozof", będącej zapisem tych rozmów.